In het Woon- en Leerbaarheidsplan De Marne 2011-2021 is het dreigende probleem van de goedkope koopsector geagendeerd. Een kleine 400 woningen zouden in de gevarenzone terecht komen. Om hierop te anticiperen is het project Particuliere Woningverbetering ontwikkeld. Het kent een looptijd tot en met 2021.
Aanpak en instrumenten
Drie lijnen staan centraal: faciliteren, ondersteunen en aanschrijving/handhaving. Het faciliteren behelst een subsidie voor het verbeteren van woningen met een WOZ-waarde lager dan 120.000 euro en een bouwjaar ouder dan 1979. Daarnaast wordt via Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) een starterslening aangeboden aan jongeren, zodat zij deze woningen kunnen opknappen. Rondom het thema ‘ondersteuning’ wordt een inventarisatie van problematische panden gemaakt door Dorpsbelangenverenigingen. Een selectie wordt onderworpen aan een quick scan; wat kan eraan gedaan worden? Vervolgens wordt de eigenaar geholpen met opstellen en uitvoeren van een verbeteringsplan. Aanschrijving en handhaving worden ingezet op het moment dat ondersteunen niet het gewenste resultaat oplevert.
Resultaten en leerpunten
De subsidieregeling is in juli 2014 geopend, drie verzoeken zijn ingediend en toegewezen. De subsidie wordt verdeeld over twee delen: een deel voor het levensloop bestendig maken en een deel voor de verduurzaming. Bij de starterslening zijn veel verzoeken om informatie binnengekomen, er liggen nog geen concrete aanvragen. Begin 2015 is een voorbeeldwoning gereed. De inventarisatie van knelpunten c.q. probleemgevallen gaat in het voorjaar van 2015 van start in een aantal proefdorpen. Uit de inventarisaties volgen dan de selectie en de quick scans. Met bureau Weusthuis wordt een stappenplan en afwegingskader voor het aanschrijvingsbeleid opgesteld. Over de verschillende lijnen van het experiment vindt voorlichting plaats.
De aanpak levert een aantal discussiepunten c.q. vraagstukken op:
- wanneer de doelgroep de eigen bijdrage niet kan financieren, wordt er geen subsidie aangevraagd. Hoe zorgen we ervoor dat de doelgroep dit toch kan financieren?
- leeftijdsbestendig maken van woningen speelt nog lang niet bij iedereen. Is meer voorlichting nodig of wachten we af tot de druk hoger wordt?
- de WOZ-grens is gesteld op 120.000 euro. De woningen daarboven moeten echter ook aangepast worden, met name voor langer zelfstandig thuis wonen. Moet de grens naar boven worden bijgesteld?
Interview Gert noordhoff programmaleider Krimp & Leefbaarheid gemeente De Marne
"We zijn er huiverig voor om teveel verantwoordelijkheid bij bewoners weg te halen."Berdien Bartelds, projectleider Particuliere Woningverbetering en Gert Noordhoff, gemeente De Marne
‘Dit krimpgebied is eigenlijk een proeftuin.
Het systeem gaat helemaal op de kop: demografische veranderingen, economische structuurwijzigingen, andere maatschappelijke verhoudingen. Wij zien dat gebeuren, maar ik hoop dat men het in Den Haag bij de ministeries ook zo ziet. Dat dit gebied niet als een “zieke oude man” wordt beschouwd waar je vanuit een solidariteitsgedachte wat extra steun aan moet geven, maar dat hier de nieuwe principes voor heel Nederland worden ontwikkeld. Dat besef is nog ver weg, maar hopelijk draagt het experimentenjaar bij aan verdere bewustwording.
Het denken over de particuliere voorraad zat bij ons al opgenomen in het Woon- en Leefbaarheidplan voor De Marne en vervolgens in het programma Krimp & Leefbaarheid. Je gaat nadenken over de vraag: wat kunnen wij doen als gemeente en wat kunnen inwoners zelf veel beter? We zijn er huiverig voor om teveel verantwoordelijkheid bij bewoners weg te halen. Dat vind ik ook wel het spannende van deze materie: wat de één een “rotte kies” of een “krot” vindt, daar heeft een ander minder problemen mee. Daarom hebben we op dit punt ook nadrukkelijk de samenwerking met de dorpsbelangenverenigingen gezocht. Samen willen we gaan kijken wat de echte slechte woningen zijn en hoe we die het beste kunnen aanpakken.
Voor de gemeente als geheel hebben we onderzocht welke woningen in de gevarenzone terecht komen.
We hebben bijvoorbeeld teveel eengezinswoningen, maar te weinig seniorenwoningen. Daarom hebben we een aanpak met meerdere elementen en instrumenten ontwikkeld, waaronder een starterslening en een subsidie voor mensen om hun woning levensloopbestendig te maken en te verduurzamen. Het is leuk om daar nu de eerste resultaten van te zien; mensen die bijvoorbeeld een extra slaapkamer op de begane grond maken, zodat ze daar langer zelfstandig kunnen blijven wonen.
Het aardige van de aanpak is dat er best veel in zit; het is bijna weer een programma op zich. Tegelijkertijd is dat ook een valkuil: het is niet eenvoudig om bewoners alle dwarsverbanden uit te leggen. Daarom communiceren we naar buiten toe ook zoveel mogelijk de individuele onderdelen. Houd het simpel en als het nodig is: knip het in losse trajecten. Dat is beter uit te leggen.’
Meer informatie
Gert Noordhoff en Berdien Bartelds, gemeente De Marne www.demarne.nl
Informatie over de regelingen en de aanvraagformulieren is te vinden op de gemeentelijke website: https://www.demarne.nl/actueel/nieuwsberichten/geld_voor_betere_woningen_de_marne/
Dit zijn alle experimenten van Het Gronings Gereedschap
-
01DEEL& Ulrum
DEEL& Ulrum is een project van het dorp Ulrum. Vanaf de zomer van 2010 is vereniging Dorpsbelangen Ulrum bezig met het ontwikkelen van een plan om een antwoord te geven op de terugloop van de leefbaarheid in het dorp.
-
02Slim wonen en stroomversnelling in Pekela
Slim wonen in Pekela zette aanvankelijk vooral in op energiebesparing bij particuliere woningen. Uit algemene informatiebijeenkomsten bleek dat bewoners hier zeker belangstelling voor hadden.
-
03Particuliere woningverbetering in De Marne
In het Woon- en Leerbaarheidsplan De Marne 2011-2021 is het dreigende probleem van de goedkope koopsector geagendeerd. Een kleine 400 woningen zouden in de gevarenzone terecht komen.
-
04Waardestrategie in Musselkanaal
Zowel de gemeente Stadskanaal in haar geheel als het dorp Musselkanaal krimpen. Na de afname van het aantal inwoners volgt nu een daling van het aantal huishoudens. Dit raakt zowel de huur- als koopsector.
-
05De sloop van koop: stedelijke herverkaveling
In de regio Eemsdelta (Appingedam, Delfzijl, Eemsmond en Loppersum) wordt al langer en met succes gewerkt aan de revitalisering van bestaande wijken en daarmee de herstructurering van de bestaande woningvoorraad.
-
06Creatief onttrekken in Delfzijl
In Delfzijl is het aanbod van woningen groter dan de vraag. Die situatie bestaat al enige jaren en een nieuw evenwicht op de markt is nog niet bereikt. In het Woon- en Leefbaarheidsplan zijn afspraken gemaakt over het verminderen van aanbod.
-
07Bomenbuurt krimpbestendig in Winschoten
De Bomenbuurt ligt aan de westkant van Winschoten, tegen de spoorlijn aan. De krimp is hier nog niet zichtbaar, maar wordt wel verwacht. Gemeente Oldambt, woningcorporatie Acantus en de bewoners hebben de handen ineengeslagen om de buurt ‘krimpproof’ te maken.
-
08Aanpak woningvoorraad in ’t Zandt
’t Zandt is een dorp in de gemeente Loppersum. Het is een pracht- en krachtdorp, met een sterke sociale samenhang. Problemen zijn er echter ook en die bevinden zich voornamelijk in de structuur van de woningvoorraad van ’t Zandt.
-
09Tijdelijk woonbedrijf in Delfzijl
De bevolkingskrimp raakt in Delfzijl niet alleen de huursector. Ook de koopsector ondervindt de gevolgen; met name goedkope koopwoningen komen leeg te staan.
-
10Waardebehoud onroerend goed in Oost-Groningen
Leegstaande panden kunnen een negatieve invloed uitoefenen op de omgeving. Eigenaren met vastgoed in die omgeving (corporaties, particuliere eigenaren, ondernemers) kunnen daar last van hebben.